ताजमहाल संपूर्ण माहिती | Tajmahal information in marathi

ताजमहाल आग्रा, उत्तरप्रदेश

ताजमहाल हा यमुना तीरावर आग्रा, उत्तर प्रदेश, भारत येथे स्थित एक प्रतिष्ठित स्मारक आहे. हे जगातील सर्वात सुंदर आणि उल्लेखनीय वास्तूंपैकी एक मानले जाते ;आणि युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ म्हणून ओळखले जाते. आग्रा येथील ताज महाल हा जगातील सात आश्चर्यांपैकी एक आश्चर्य मानला जातो. हा ताजमहाल मुघल शासक शहाजहान याने आपली बेगम मुमताज च्या आठवणीत बांधला होता. आग्र्यातील ताजमहल जागतिक स्तरांवरील पर्यटन स्थळ आहे. लाखो पर्यटक येथे भेट देत असतात. मानवनिर्मित सर्व उत्कृष्ट वास्तु असलेला ताजमहल युनोस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळांच्या यादीत देखील आहे. ताजमहालाच्या मध्यभागी शहाजहानची पत्नी मुमताज ची समाधी असून, ती समाधी स्थापत्य कलेचे सौंदर्य दाखवते. 'Tajmahal information in marathi'

ताजमहालाचा मुख्य दरवाजा हा देखील एखाद्या स्मारकासारखा असून त्याचे बांधकाम हे संगमरवरी आणि लाल वाळूच्या दगडातील आहे. ताजमहालाच्या समोरच चारबाग नावाचे उद्यान आहे. या बागेतील तलावातील पाण्यात ताजमहालाचे स्पष्ट प्रतिबिंब दिसते. पूर्वी या बागेत गुलाब आणि फळझाडे होती; पण ब्रिटिशांनी ते बदलून त्या बागेला वेगळे स्वरूप दिले. तर एकूणच मकबरा, मुख्य कमान, घुमट, छत्र्या, मिनार, किरीट कलश, कोरीव काम, भिंतीवरील बाह्य-अंतर्गत कोरीव अलंकार यामुळे ताजमहालाचे सौंदर्य हे जागतिक पर्यटकांना आकर्षित करते.

ताजमहालाचे बांधकाम उस्ताद अहमद लाहोरी यांच्या मार्गदर्शनाखाली बांधण्यात आल्याचे सांगितले जाते.

फेब्रुवारी महिन्यात ताजमहाला पुढे 10 दिवस ताज महोत्सव साजरा केला जातो. 'Tajmahal information in marathi'

इतिहास आणि बांधकाम

ताजमहाल 17 व्या शतकात मुघल सम्राट शाहजहानने बांधला होता. हे बांधकाम 1632 मध्ये सुरू होऊन 1653 मध्ये पूर्ण झाले.

शाहजहानने आपल्या 14 व्या मुलाला जन्म देताना मरण पावलेल्या आपल्या प्रिय पत्नी मुमताज महल यांच्यासाठी समाधी म्हणून हे स्मारक सुरू केले होते.

ताजमहालची स्थापत्य शैली पर्शियन, इस्लामिक आणि भारतीय प्रभावांचे मिश्रण आहे. हा मुघल वास्तुकलेचा उत्कृष्ट नमुना मानला जातो.

'Tajmahal information in marathi' ताजमहालच्या बांधकामात हजारो कारागीर आणि साम्राज्याच्या विविध भागांतील आणि त्यापलीकडे मजुरांचा सहभाग होता.

ताजमहालाचा पाया आणि समाधीच्या बांधकामास सुमारे 12 वर्षे लागली होती. तर उर्वरित बांधकाम दहा वर्षा पेक्षा अधिक काळात पूर्ण केले. ताजमहालाच्या बांधकामासाठी राजस्थान, पंजाब, चीन, आणि तिबेट मधून दगड मागवला होता. दरम्यान 1000 पेक्षा जास्त हत्ती वाहतुकीसाठी वापरले होते. ताजमहाल घडवण्यासाठी उत्तर भारतातील जवळपास 20 हजार मजूर सतत कार्यरत होते. ताजमहालाच्या मुख्य घुमट हा तुर्क साम्राज्यातील डिझाईनर ए.के.इ. इस्लामीक खान यांनी डिझाईन केला होता. 20 वर्षे बांधकाम चाललेला ताजमहाल शेवटी 1653 झाली दिमाखात उभा राहिला.

स्थापत्य रचना

ताजमहाल हा मुख्यतः पांढर्‍या संगमरवराचा बनलेला आहे. जो राजस्थानमधील मकराना येथील खाणीतून आणला गेला होता.

मुख्य संरचनेत एका मोठ्या मध्यवर्ती घुमटाचा समावेश आहे, ज्याभोवती चार लहान घुमट आहेत. मध्यवर्ती घुमट जमिनीच्या पातळीपासून अंदाजे 73 मीटर (240 फूट) उंचीवर पोहोचतो.

संपूर्ण परिसर सममितीय आहे. विस्तीर्ण चारबाग (पर्शियन शैलीतील बाग) च्या मध्यभागी असलेली समाधी चार चतुर्थांशांमध्ये विभागलेली आहे. 'Tajmahal information in marathi'

ताजमहालचे मुख्य प्रवेशद्वार लाल वाळूच्या दगडाने बनवलेल्या भव्य प्रवेशद्वारातून आहे, ज्याला दरवाजा-इ रौझा म्हणून ओळखले जाते.

ताजमहालच्या आतील भागात गुंतागुंतीचे कोरीवकाम, जडलेले अर्ध-मौल्यवान दगड आणि कुराणातील श्लोक आहेत. सेंट्रल चेंबरमध्ये मुमताज महल आणि शाहजहानच्या खोट्या थडग्या आहेत.

ताजमहाल हे प्रेमाचे प्रतीक

ताजमहालला अनेकदा प्रेमाचे प्रतीक मानले जाते आणि जगातील सात आश्चर्यांपैकी एक मानले जाते.

हे स्मारक शाहजहानच्या पत्नी मुमताज महलवरील शाश्वत प्रेमाचे प्रतीक आहे. असे म्हटले जाते की तिच्या मृत्यूनंतर शाहजहानचे मन दु:खी झाले आणि त्यांनी त्यांच्या प्रेमाला श्रद्धांजली म्हणून ताजमहाल बांधला. 'Tajmahal information in marathi'

ताजमहाल हे शाहजहानचे दफनस्थान म्हणूनही ओळखले जाते. ज्याला नंतर मुमताज महलच्या बाजूला दफन करण्यात आले.

ताजमहाल बदलतो रंग

ताजमहाल हा भारतीय स्थापत्य कलेने नटलेला आहे. नैसर्गिक बदलानुसार या वास्तूचा रंग वेगवेगळा बघायला मिळतो.

सकाळच्या वेळी ताजमहाल हा गुलाबी रंगाचा, रात्री पांढरा (दुधासारखा) आणि आकाशातील चांदणे पडल्यावर रात्री ताजमहाल सोनेरी रंगाचा दिसू लागतो.

'Tajmahal information in marathi'

( आता वाढत्या प्रदूषणामुळे आग्रा परिसरात होणाऱ्या आम्लवर्षामुळे ताजमहालावरील पांढरा संगमरवरी दगड पिवळा पडू लागला आहे. )

ताजमहाला संबंधी आख्यायिका

असे सांगितले जाते की 20 हजार मजुरांचे अतोनात कष्ट आणि 20 वर्षांच्या काळानंतर ताजमहाल पूर्णपणे उभा राहीला. तेव्हा मुघल शासक शहाजहानने कारागिरांचे दोन्ही हात कलम केले. जेणेकरून ताजमहालासारखी दुसरी वास्तू पुन्हा जगात उभी राहू नये. पण हात कलम करण्याआधी कारागिराने शहाजहानची परवानगी घेऊन, ताजमहालाच्या छतावर हातोडीने दोन ठोके मारले; आणि त्याचा परिणाम त्या ठिकाणी म्हणजे ज्या ठिकाणी हतोडीने ठोके मारले त्याच्याखाली कबरीवर आज देखील पावसाळ्यात पाणी ठिपकते. 'Tajmahal information in marathi'

पर्यटन आणि सांस्कृतिक महत्त्व

ताजमहाल दरवर्षी जगभरातून लाखो पर्यटकांना आकर्षित करतो. ज्यामुळे ते भारतातील सर्वाधिक भेट दिलेल्या पर्यटन स्थळांपैकी एक बनते.

हे युनेस्को जागतिक वारसा स्थळ म्हणून ओळखले जाते आणि तिचे सौंदर्य आणि ऐतिहासिक महत्त्व टिकवून ठेवण्यासाठी विविध संवर्धन प्रयत्नांतर्गत संरक्षित केले जाते.

ताजमहालने जगभरातील असंख्य स्थापत्य आणि कलात्मक निर्मितीवर प्रभाव टाकला आहे; आणि कलाकार, कवी आणि लेखकांसाठी ते प्रेरणास्थान आहे.

ताजमहाल या ठिकाणी भेट देण्याची वेळ

तुम्ही वर्षातील बाराही महिने ताजमहाल या ठिकाणी भेट देऊ शकता. 'Tajmahal information in marathi'

ताजमहाल हा शुक्रवार सोडून आठवड्यातील इतर सहाही दिवस सकाळी 6 ते सायंकाळी 6:30 पर्यंत आणि रात्री 8:30 ते 12:30 या वेळेत नियमितपणे पर्यटकांसाठी खुला असतो.

ताजमहाल कोठे आहे?

ताजमहाल हा भारतात उत्तरप्रदेश मधील आग्रा या शहरात यमुना नदीच्या काठी असून,

धर्मपुरी, ताजगंध

आग्रा, उत्तरप्रदेश - 282001 

हा ताजमहालाचा पत्ता आहे.

ताजमहाल फोटो

ताजमहाल फोटो

FAQ

ताजमहाल कोणत्या राज्यात आहे?

उत्तर - उत्तरप्रदेश

ताजमहाल कोणी बांधला?

उत्तर - ताजमहाल हा मुघल शासक शहाजहान यांनी पत्नी मुमताज यांच्या आठवणीत बांधून घेतला होता.

ताजमहाल हे कशाचे प्रतीक आहे?

उत्तर - ताजमहाल हे प्रेमाचे प्रतीक आहे.